Complexe Dilemma's Oplossen met de Omgekeerde Toets®

De Kern van het Dilemma

Onze collega Joost van Houdt, werkzaam in de schuldhulpverlening, kwam een prangende kwestie tegen tijdens een bijeenkomst met vakgenoten. Een alleenstaande vader van twee jonge kinderen had opnieuw schulden gemaakt tijdens een lopende regeling. Er ligt een vonnis dat leidt tot huisuitzetting, terwijl hulp in eerdere stadia werd geweigerd. Dit plaatst het team voor een moeilijke keuze: moeten ze de regeling beëindigen of de man blijven steunen?

Twee Kanten van de Medaille

Enerzijds is er bezorgdheid over wat stoppen betekent voor het gezin en hun toekomstperspectief. Anderzijds is er frustratie over het weigeren van hulp en het ontstaan van nieuwe problemen. Belangrijk is de vraag of herhaalde toelating verkeerd gedrag beloont en hoe het afstraalt op anderen die wel hun best doen om schuldenvrij te blijven.

Een Vertrouwd Dilemma

Dit soort dilemma's zijn herkenbaar voor veel professionals in de schuldhulpverlening. Het gaat om het vinden van een balans tussen menselijke empathie en verantwoordelijk handelen. Hoe zorg je ervoor dat deze waarden in lijn zijn met de wet en het gemeentelijke beleid?

Structuur door de Omgekeerde Toets®

Joost introduceert de Omgekeerde Toets® in de groep en doorloopt de vier stappen die helderheid brengen:

1. Welk effect willen we bereiken? Het doel is om de vader duurzaam uit de schulden te helpen, wat stabiliteit voor zijn gezin waarborgt.
2. Valt dit effect onder de grondwaarden? De gekozen benadering moet aansluiten bij de waarden van schuldhulpverlening, zoals het bevorderen van financiële stabiliteit.
3. Is het besluit ethisch verantwoord? Zelfs vermo¬ensrecidive blijft de ethische ingesteldheid om gezinnen niet in ellende te storten cruciaal.
4. Randvoorwaarden Het team stelt strikte voorwaarden: hernieuwde toelating met intensieve begeleiding en regelmatige evaluaties.

Met deze gestructureerde aanpak vindt het team niet alleen duidelijkheid, maar ook rust en vertrouwen.

De Essentie van de Omgekeerde Toets®

De Omgekeerde Toets® biedt professionals een kader om verder te kijken dan louter regels en emoties, waarbij de nadruk ligt op langetermijneffecten en ethiek. Deze aanpak helpt bij het ontrafelen van complexe dilemma's binnen de kaders van wetgeving.

Van Extra Stap naar Routine

Hoewel het in eerste instantie als een extra stap kan voelen, ontwikkelt de Omgekeerde Toets® zich door consistente toepassing tot een natuurlijke routine. Daardoor kan men steeds sneller en doordachter opereren in uitdagende situaties.

Bent u bekend met dit soort dilemma's? Hoe tackelt u deze in uw praktijk? Zijn er ervaringen met de Omgekeerde Toets® die u wilt delen?

Innovaties Transformeren Schuldhulpverlening: Uitdagingen en Opportuniteiten

De Noodzaak van Schuldhulpverlening in de Huidige Tijd

De coronacrisis heeft een dringende behoefte aan schuldhulpverlening aangewakkerd. Hoewel voor deze pandemie al 200.000 huishoudens ondersteuning kregen, zijn er nog 1,2 miljoen huishoudens die in stilte lijden onder schulden zonder hulp te zoeken. Dit roept de vraag op hoe de schuldhulpverlening vóór deze crisis al krap in het jasje zat.

Een Verwachte Toename in het Post-Coronajaar

Analyses uitgevoerd door Schuldenlab.nl en Deloitte tijdens de eerste coronagolf, voorspellen een aanzienlijke stijging van de schuldproblematiek. Tegen eind 2021 kan het aantal getroffen huishoudens oplopen tot tussen de 1,6 en 2,5 miljoen, een mogelijke stijging van minimaal 14% tot zelfs 79%. De belastende toename maakt duidelijke dat er een dringende aanpak vereist is.

De Complexe Realiteit van Hulpverlening

Deze stijgende vraag naar schuldhulpverlening legt een grote last op de organisaties, die zich al in een bureaucratische jungle bevinden. Het inventariseren van inkomens, uitgaven en huidige schulden is complex en kan een vertraagd proces zijn, hetgeen dat bemoeilijkt wordt door het tijdrovende karakter van de benodigde persoonlijke begeleiding.

Kansen voor Verandering door Innovatie

Ondanks deze zware vooruitzichten, biedt de technologische vooruitgang nieuwe mogelijkheden. Innovaties zoals eersteklas apps, een centraal schuldenknooppunt, en gezamenlijke schuldregelingen helpen sneller inzicht verkrijgen in de financiële situatie van huishoudens. Daarnaast kunnen ze schulden gemakkelijker en sneller helpen oplossen.

Vereiste Vaardigheden voor Toekomstige Professionals

Ondanks de technologische voordelen, blijven er uitdagingen bestaan. Privacywetgeving kan innovatie hinderen, en effectief samenwerken met diverse partijen is een noodzakelijke stap. Robuustere wetgeving zou steun kunnen bieden aan schuldhulpverleners. Terwijl schuldeisers openstaan voor samenwerking, is het noodzakelijk dat de aangeboden oplossingen duurzaam zijn.

De sector moet zich snel aanpassen aan deze situatie. Alleen door proactief te handelen, kunnen we duurzame vooruitzichten bieden aan huishoudens die gebukt gaan onder schuld. De professionals in het sociaal domein worden uitgedaagd om innovatie te omarmen en te streven naar constructieve samenwerkingen voor een langdurige impact.

Over de auteur: Ruud van den Tillaar is algemeen directeur bij Kredietbank Limburg en bestuurslid van de NVVK en SAM, verenigingen die zich richten op schuldhulpverlening en sociaal bankieren.